ชื่อ:พิธีกรรมมงคลเกี่ยวกับบ้าน
ภาค :ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
จังหวัด :กาฬสินธุ์
การปลูกบ้าน
ช่วงเวลา ช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุดในการปลูกบ้าน คือช่วงที่ไม่ใช่ฤดูฝน
ความสำคัญ
คนในสมัยโบราณถือว่า เรือนเป็นสถานที่สำคัญ คือเป็นที่อยู่อาศัย คนใดจะปลูกบ้านต้องหาฤกษ์ หายาม เพื่อความเป็นศิริมงคล อยู่ดี มีสุข และประกอบพิธีกรรมให้ถูกต้อง
พิธีกรรม
๑. พิธีย้ายแม่ธรณี
๑. เครื่องประกอบพิธี มีพาหวาน ๒ พา พาหมาก ๒ คำ ยา ๒ มวน แล้วกล่าว คำขอธรณี เสร็จแล้วหยิบดิน ๓ ครั้ง พร้อมเครื่องประกอบพิธีออกไป
๒. พิธียกเสาแฮก
ก่อนจะยกก็จะดูทิศทางในการกางเสา และมีเครื่องสักการะผูกติดเสา ซึ่งประกอบไปด้วย อัก(อุปกรณ์ประกอบการทอผ้า) ใบต้นคูณ ไซ ใบยอ มีคำกล่าวเสร็จแล้ว จึงช่วยกันยกเสาตั้ง
๓. พิธียกเสาขวัญ
ถือว่าเป็นเสาที่สำคัญเป็นที่สอง กล่าวเช่นเดียวกันกับเสาแฮก ตั้งเสร็จเป็นเสร็จพิธีกรรม ขั้นต่อไปก็เป็นหน้าที่ของช่าง ทำต่อไป
สาระสำคัญ
การประกอบพิธีกรรมต่างๆของคนอิสานต้องทำให้ถูกต้อง แล้วจะมีความสุข ความเจริญ พิธีปลูกบ้าน จึงต้องมีพิธีกรรม ตั้งแต่เริ่มต้นปลูกบ้าน เมื่อปลูกเสร็จ ยังต้องทำพิธีขึ้นบ้านใหม่อีกต่อไป
